Kopenhagen fietsstad nummer 1?

Koning of keizer

Weliswaar zijn fietsers ook hier de ‘king of the road’, alleen: hier ben je op je stalen ros niet de zelfbenoemde koning die leeft met een ongeschreven wetboek in de hand, zoals in Amsterdam. Nee, hier regeer je op je fiets als koning in een keurig functionerende estaat, zoals ook fietslobbyist Mikael Colville concludeerde in zijn vele fietsonderzoeken. Onder het label Copenhagenize vraagt hij wereldwijd aandacht voor leefbaarheid en veiligheid door betere fietsinfrastructuur. Op zijn Kopenhaags. Die Copenhagen-way, met zijn strikte hiërarchie, dat was voor mij best even wennen. Wie wil meedoen, heeft twee dingen nodig: een kekke fiets en een volgzaam karakter. Ik had geen van beide meegenomen uit Amsterdam. Dus moest ik aan het werk.

De stappen

Stap 1: een fiets scoren

• De ‘good old’ fietsverhuur. Op de website van VisitDenmark vind je een groot aantal officiële fietsverhuurders in Kopenhagen en de rest van Denemarken.
• Je kunt ook op goed geluk een van de honderden fietsenwinkels binnenwandelen en vragen of ze nog huurfietsen hebben. Vooral geschikt voor langere perioden, want je kunt soms goede kortingen bedingen.
• Als je meer van de korte ritjes van A naar B bent, dan is het gloedjenieuwe Bycyklen (De Stadsfiets) systeem wellicht geschikter. Vergeet de solide en goedkope OV-fiets: dit wittefietsenplan staat bol van de techniek. Je boekt hem via de website, betaalt met creditcard, en pikt hem op vanaf een van de dockingstations in de stad. Vervolgens laveer je als een prins op wit paard over de fietspaden: met elektrisch motortje, ingebouwde tablet en toeristische navigatie. Terugbrengen kan op een ander station. Niet goedkoop (3 euro per uur), maar wel gebruiksvriendelijk.

Stap 2: begrijp de infrastructuur

Stap 4: de geschreven regels

1. Fiets hard of fiets rechts. Er is (helaas) weinig tolerantie voor de freewheelende fietser, die om zich kijkt, ondertussen whatsappt of in bejaardentempo fietst. Helemaal als je met dat gedrag de smalle fietspaden blokkeert. Kopenhaagse fietsers hebben om onverklaarbare redenen namelijk altijd haast. Wees je dus altijd bewust van je snelheid, van je positie op het fietspad, en van mogelijke inhalers links. In de ochtend- en middagspits extra belangrijk, als je niet in het Deens beschimpt wilt worden (dat klinkt namelijk niet aangenaam).
2. Geef stopsignalen. Een Deen houdt niet van onverwacht stilstaan, of anticiperen in het verkeer. Of hij gaat hard, of hij stopt. Liever denkt hij niet teveel na over wat daartussenin allemaal zou kunnen gebeuren. Help hem dus en geef hem even een seintje als je gaat stoppen: linkerhand omhoog, klaar. Oja, en ook als je afslaat naar links of rechts. Altijd. Dus niet alleen als je moeder het ziet.
3. Rechtsafslaan bij rood licht is forbudt (verboden). Opmerkelijk, vind ik. Op een kruising is het toch niet meer dan logisch dat je als rechtsafslaande fietser gewoon doorfietst? Er is immers niets dat je weg kan blokkeren? Toch is het hier ten strengste verboden. Ik begrijp nog steeds niet waarom en doe het dan ook gewoon.
4. Oversteken in twee keer. Nog zo’n fiets-ontwerp-oplossing, die voor een Nederlander hoogst merkwaardig oogt. Wij zijn bij kruisingen gewend geraakt aan groen van alle zijden. Alle fietsers kunnen dan in 1x oversteken en wie linksaf wil, steekt diagonaal over. Super-oplossing, vind ik. Daar denken ze hier anders over. Je steekt dus altijd in 2x over, als je linksaf wilt slaan. Eerst wacht je op groen voor rechtdoor. Vervolgens sorteer je aan de overkant opnieuw voor. En wacht opnieuw. Eindeloos. En daarna vervolg je je route naar links. Hoogst irritant, maar uit deze situatie is helaas, ook voor een Nederlander, geen uitweg.
5. Neem niemand achterop. Nederlandse vrienden maakten die fout. Op zaterdagavond gingen ze naar de kroeg, maar hadden maar 1 fiets. Spring maar achterop bij mij, zei de een. Aldus deed de ander. Maar ze kwamen genadeloos op de bon. ‘Mag niet, veel te gevaarlijk’, zei de vriendelijke Deense politie-agent. Ik durf het niet meer aan, sindsdien. Jammer, vind ik wel, want het haalt ook een beetje avontuur uit je leven (welkom in Denemarken).
6. Stop voor de bus. De royale aandacht voor fietspaden ten spijt is het hier nog steeds zo dat een bus pardoes op een fietspad zijn passagiers kan uitspuwen. Ik heb zoiets in Nederland nog nooit gezien en kan maar moeilijk geloven dat het aanleggen van een buseiland, zoals wij ze kennen, een ingewikkelde kwestie is. Maar toch is het zo. Als de bus naast het fietspad stopt, moet je als fietser abrupt stoppen en de uitstappende passagiers laten voorgaan.
7. Gebruik je fietsbel. Ik vond het altijd een overbodig item, de fietsbel. Maar sinds ik hier woon, gebruik ik hem elke dag. Gelukkig heb ik hier een vriendelijk klinkend exemplaar, waarmee ik fietspadblokkerende recreanten er lieflijk op kan wijzen dat ik er voorbij wil. Het werkt. Machtig.