Zo aan het eind van 2013 kan ik niet anders zeggen dan dat het een enerverend Nordic jaar is geweest. Meerdere reizen gaven mij de gelegenheid om Denemarken, IJsland en Noorwegen opnieuw te ervaren en er nieuwe dingen te ontdekken. Omdat Scandinavië inmiddels door films, series, muziek en design ook steeds meer gemeengoed lijkt te worden hoef je gelukkig (of helaas eigenlijk) voor een Nordic experience niet meer persé naar Scandinavië af te reizen.

Nelson Can @ Eurosonic 2013.

Behalve de DVD-series (met NL-ondertiteling) en import-CD’s heb ik juist geprobeerd om waar mogelijk Scandinavië zelf op te zoeken. 2013 was voor mij in vele opzichten een jaar met meerdere eerste keren op. De eerste keer naar Eurosonic in Groningen en SPOT in Århus, de eerste keer midzomernachtzon, de eerste keer op Svalbard en natuurlijk mijn eerste Fika Fredag’s.  Veel leuks, fascinerends en moois gezien en gehoord en daarom samengevat in mijn Nordic 2013.

Muziek: Nordic Boys and Girls.

Nelson Can & Byrta Als ik al mijn concertkaartjes en foto’s bekijk zag ik alleen al in Nederland bij tenminste 28 concerten/festivals een meervoud daarvan aan Nordic bands optreden. Sommige bands vaker dan eens. De rockende dames van Nelson Can zag ik (en zij mij) bijvoorbeeld vijf keer vooraan bij het podium. Energiek, mooi, enthousiast en onuitstaanbaar lief als ik ze na hun optreden sprak. Live waren ze dan ook een van mijn hoogtepunten maar met vooralsnog slechts één EP beluisterde ik ze niet vaak thuis. Mijn belangrijkste ontdekkingen van 2013 kwamen allebei uit de buurt van IJsland. Het nieuwe project Byrta van singer-songwriter Guðrið Hansdóttir en electropop-genie Janus Rasmussen uit de Faroe Eilanden waren niet alleen succesvol in eigen land. Het debuutalbum “Byrta” en hun optreden tijdens Iceland Airwaves waren een groot succes in IJsland. Lekker in het gehoor liggende electropop waarbij ik een goed excuus heb om niet naar de teksten te hoeven luisteren: het is in het Faroe. Alhoewel, als je de clip van “Norðlýsið” hebt gezien is vertaling misschien toch wel handig.

Legend

De band waar ik het meest enthousiast van werd was Legend. Deze IJslandse band bestaande uit de zanger van Minus Krummi Björgvinsson en producer Halldór A Björnsson. Hun plaat “Fearless” stamt al weer uit 2012 maar ik zag ze dit jaar pas voor de eerste, tweede en derde keer. Het was ook het enige optreden dat tijdens het Summer Darkness Festival grote indruk op mij maakte door m.n. de agressieve zang van zanger Krummi. Toetsenist Halldór stond erbij, keek er naar en speelde rustig door. Strakke industrial electropop/rock die mij zowel live als bij het beluisteren van de plaat kippenvel bezorgden en waarbij stilzitten geen optie was. Nadat ik thuis de plaat bijna grijs had gedraaid wilde ik ze graag nog eens zien. Tijdens Iceland Airwaves gaven ze maar liefst drie optredens. Ik moest er helaas één overslaan, maar de andere twee waren (wederom) legendarisch!

Design: Nordic Headphones

Begin juli schreef ik een blog over bijna alle verkrijgbare koptelefoons die je zou kunnen labelen met “Made by Nordics”. Van goedkope(re) oordopjes van Urbanista tot de way-over-my-budget Bang & Olufsen H3 en van de bekende Urbanears Plattan tot de Wood.Head.Phone. van de jonge Noor Anders Fougner.  De “Wood.Head.” was een cowdfundproject en derhalve afhankelijk van bestellingen en giften om de koptelefoon daadwerkelijk te laten maken. Leuk project zal menigeen hebben gedacht maar 165euro voor een blok hout op je hoofd? In eerste instantie ging het feest dan ook niet door totdat Anders er alsnog in slaagde de productiekosten te drukken en het minimale funding bedrag kon worden verlaagd. Een aantal mensen konden daardoor daadwerkelijk in bezit komen van deze unieke koptelefoon. Daarnaast werd 1 custom-made Wood.Head. verloot onder degenen die geen koptelefoon bestelden maar wel een financiële bijdrage leverden. Tot mijn grote verbazing was ik de gelukkige! En zo kreeg ik enkele weken later een kartonnen “opmeet”-setje thuis gestuurd. Na enig knipwerk stond ik vervolgens voor de spiegel te kijken of de kartonnen Wood.Head. goed zat: “gaat dit ‘m worden?”. De zomer kwam tot een einde, de blaadjes vielen van de bomen en de winter diende zich aan. De boom moest blijkbaar nog gerooid worden! Op 27 december kwam uiteindelijk alsnog een verlaat (kerst)cadeau uit Oslo! Een fraaie houten kist met daarin een houten koptelefoon die precies zou moeten passen. Iets TE precies, en een verstelbaar hoofdstel heeft dit unieke exemplaar natuurlijk niet. Desalniettemin is het een fraai uitgevoerde koptelefoon die na trial-and-error toch nog altijd prettiger op mijn oren drukt dan een Urbanears of Urbanista. Het Nordic koptelefoon-landschap is in de tussentijd ook alweer uitgebreid. Urbanears heeft een nieuwe in-ear (“Kransen“) en de on-ear “Humlan” (met wasbare hoofdband en oorschelpen!) aan het assortiment toegevoegd. Mijns inziens de beste Nordic Headphone van 2013 was echter de AiAiAi TMA-1X.  Weliswaar boven het “budget” van 70euro kon ik deze bescheiden Danish design krachtpatser niet weerstaan. Niet alleen ziet deze er matzwart strak uit, de muziekweergave is ook zeer fraai!

Reizen: Nordic Lights

Naast het ontdekken van muziek wilde ik in 2013 ook weer meer door, over en in Scandinavië reizen. IJsland was mede door Iceland Airwaves met Icelandair natuurlijk “gemakkelijk”. Je vliegt er heen en lift mee met enkele vrienden om het Noorderlicht te “spotten”. Met de boot en eigen auto kan natuurlijk ook, maar in de late herfst zonder winterbanden en 4×4 aandrijving niet echt ideaal. Mijn tweede muziek-reis per touring-bus naar Århus voor het SPOT-festival leverde mij de simpele doch zeer noodzakelijke wijsheid op: niet spotten met de punctualiteit van de Hongaarse chauffeur. Zo had ik bijna zonder jas en tas, maar wel met een vers flesje fris, op een Raststätte in Duitsland de bus naar huis gemist.

Nordlys

De leukste, verfrissendste en meest gevarieerde reis maakte ik in februari. Sinds enkele jaren ben ik helemaal verslaafd aan de Aurora Borealis en elke keer dat ik mogelijkheid heb probeer ik er voor naar Tromsø in Noorwegen voor te reizen.  Als verjaardagscadeau voor mijn moeder gaf ik haar een excursie bij dé Aurora Chaser in Tromsø. Een directe vlucht naar Parijs van het noorden wordt nog steeds niet geboden en een langere reis door Noorwegen maakte de ervaring des te mooier. Met een dag in besneeuwd Oslo en een bezoek aan het Vigelandpark begon de reis pas echt met de nachttrein naar Trondheim. De aankomst om 7:00 was best wel koud (met ijspegels in mijn baard) maar de opkomende zon boven de “gamle bybru” over de Nidelven maakte veel goed. Het mooiste stuk van de reis was echter de twee dagen Hurtigruten van Trondheim naar Tromsø. Twee dagen genieten van besneeuwde Fjorden, zee-mist en het geluk om elke avond Noorderlicht te zien!  Ondanks bewolking en zee-mist boven Tromsø kwamen daar nog eens twee fantastische avonden met een wonderlijk groen schouwspel bij.

Midnatsol & Svalbard

Mede door het album en de Making of-documentaire over “Piramida” van het Deense Efterklang werd mij interesse gewekt voor Spitsbergen oftewel Svalbard, het meest noordelijke eiland van Noorwegen. Hoe gaaf zou het zijn om daar eens naar toe te reizen? Ik hoefde niet lang te wachten want in de zomer werden enkele boottochten langs de Noorse kust naar Svalbard georganiseerd. Wat ik mij even niet had gerealiseerd was dat er nog pak ‘m beet 2500 andere, overwegend Duitse, passagiers mee zouden gaan. Het was dan ook een rare gewaarwording toen we bij aankomst in Longyearbyen (de “hoofdstad” van Svalbard) in korte tijd de populatie van Spitsbergen verdubbelden en de voertaal op het eiland tijdelijk in plaats van Noors Duits werd. Om te ontsnappen uit deze tijdelijke Duitse kolonie besloot ik mij te wagen aan de enige echt avontuurlijke excursie die aangeboden werd: op de fiets de randen van Longyearbyen verkennen ZONDER officiële gids. Oftewel, het zou kunnen zijn dat we opeens héél hard moesten gaan fietsen als we per ongeluk een van de oorspronkelijke bewoners tegen zouden zijn gekomen. Ursus maritimus oftewel de ijsbeer was vermoedelijk ook op vakantie. We kwamen er in ieder geval geen tegen. Dat neemt niet weg dat het op en af crossen van de heuvels kei gaaf was. Je fietst tenslotte niet elke dag op Spitsbergen! Aan het eind van de dag vertrok de hele kolonie weer van Svalbard en kwam de Noorse gemeenschap weer tot rust. Waar in de winter op deze noorderbreedte de dag niet eens aanbreekt zo komt de dag er in de zomer in feite nooit tot een einde. Weliswaar was het fris en een winterjas geen overbodige luxe maar op windstille plekjes op het schip zou je in theorie ook prima hebben kunnen zonnen om 1, 2 uur ‘s nachts. Het ervaren van de Midnatsol/middernachtzon ter hoogte van Svalbard was naast een bizarre en fantastische ervaring ook een prima manier om bij te bruinen.. bij de Noordpool.

2014.. “And Then“?

De muzikale vooruitzichten voor 2014 zijn veelbelovend. Zo zie ik bijvoorbeeld erg uit naar het By:Larm festival in Oslo. Vier dagen overwegend (nieuwe) Noorse artiesten waarvan Aurora Aksness en Ine Hoem nu al hoog op mijn “to-watch”-lijstje staan. Maar ongetwijfeld zal er nog veel meer te horen en te zien zijn. Zo wordt weer veel Aurora Borealis voorspelt, nu maar hopen dat zij er ook daadwerkelijk zin in heeft. Als muzikale afsluiter mijn meest recente ontdekking: de Zweedse And Then. Letterlijk een toevalstreffer. Eigenlijk was ik op zoek naar (meer) muziek van het eveneens Zweedse Sameblod toen een cover van een hun songs opdook. “Talk Shit” door And Then. Mooie stem en pianospel en bij het beluisteren van haar eigen Soundcloud-pagina blijkt ze ook prima overweg te kunnen met electronica. Ik had gelijk een “Wow”-gevoel en wil meer over haar weten. “And Then” blijkt echter niet zo handig uit te pakken in menig zoekmachine. Na Google, Soundcloud, Last.fm uit te kammen blijkt And Then Charlee Nyman uit Umeå te zijn. Waar ze nu aan werkt is niet duidelijk maar haar muziek op Soundcloud staat verdiend een groter publiek!