Muziek is tegenwoordig bijna overal. In de lift, muzikanten op straat, thuis op CD of vinyl en in digitale vorm niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. Zolang het mobiele netwerk het dekt kun je letterlijk overal via internet van muziek genieten. Of via MP3 ‘s natuurlijk. Maar omdat niet iedereen dezelfde muzieksmaken deelt is de koptelefoon een essentiele accessoire voor onderweg. De keuze in koptelefoons is gelukkig overweldigend waardoor de standaard meegeleverde (witte) oordopjes bij smartphones/MP3-spelers makkelijk te upgraden is naar een origineler, hipper model. 

In het koptelefoon-bos dat bewoond wordt door veelal Monsterlijk(e) (dure) en Aziatische exemplaren kun je er ook maar liefst zes verschillende Scandinavische merken vinden. Merken waarbij design een belangrijk onderdeel uitmaakt van de ervaring. Ik heb de mogelijkheid aangegrepen om van bijna al deze merken tenminste 1 of 2 uit te proberen. Door deze ervaring kan ik geheel subjectief en een beetje objectief mijn oordeel geven over betaalbare Scandinavische hoofdversieringen. Met prijzen van € 20,- tot € 70,- zijn ze voor Nordic begrippen niet duur.

Urbanears

De meest bekende is vermoedelijk de Urbanears Plattan. Daarnaast hebben ze ook de Tanto. Volgens de makers is dit dezelfde qua geluidskwaliteit dezelfde koptelefoon, maar dan “gestript” tot een compacter en lichter formaat. Dit model is inmiddels uit productie gehaald, maar is bij sommige webstores nog wel te vinden, zolang de voorraad strekt uiteraard. Als de voorkeur toch uitgaat naar een in-ear, geeft Urbanears je de keuze uit twee. De basic Bagis die je aan elkaar kunt koppelen en de bijna twee keer zo dure Medis, die iets beter verankerd kan worden in het oor. Alle koptelefoons, zowel in,- als on-ear, zijn in diverse vrolijke kleuren te koop. Soms zijn er ook limited editions te koop, zoals de Plattan Tweed die de perfecte accessoire zou kunnen zijn bij een Tweed-jasje. Opvallend is dat bijvoorbeeld de Marshall Headphones Minor in feite een Urbanears Medis is. Ik teste zelf de Bagis en de Tanto. Hierbij viel mij op dat de geluidskwaliteit van klein en groot prima was, maar dat de Tanto niet goed op mijn oren blijft zitten. Een leuke gadget van Urbanears is de ‘Slussen’. Een gratis applicatie voor o.a. iPhone die in combinatie met een sleutelhanger-plug de mogelijkheid geeft om overal te mini-DJ’en.

AiAiAi

Dat de Denen absoluut niet onderdoen voor de Zweden bewijst AiAiAi. De Denen hebben bij het ontwerpen van hun koptelefoons goed nagedacht en overlegd met de doelgroepen. Zo ontworpen ze de “waterproof” Capital (€ 100,-) voor gebruik buitenshuis (fietsen, skaten, etc.). In het topsegment (vanaf € 180,-) is hun troef de TMA-1, die er in diverse versies is voor thuis, maar ook voor als je graag achter de draaitafel staat. Voor de wat minder gefortuneerde potentiële koptelefoon-eigenaar hebben ze echter ook de Tracks. Een on-ear met nostalgische trekjes, maar met supergoed geluid. Voor het in-ear-segment hebben ze er drie van de tekentafel in productie genomen. De minimalistisch edoch degelijke Pipe en de, gezien de krulling in het koord, meer sierlijke Swirl. Bijna alle koptelefoons zijn in grijs, zwart of met wat kleur verkrijgbaar, waarbij op meerdere strategische punten een contrasterende kleur wordt gebruikt. De derde in-ear is mijn favoriet: de PX-0 die een design-samenwerking van AiAiAi en teenage engineering is. Voor wie die laatste niet kent: dat zijn de Zweedse ontwerpers van de opvallende, vernuftige en tegelijk zeer prijzige OP-1 synthesizer. De PX-0 is ontworpen als koptelefoon voor de OP-1, maar de versie met microfoon is perfect voor bijvoorbeeld een iPhone. Tenminste, als je van elektronische muziek houdt, want daar ligt bij deze koptelefoon de nadruk op. Subtiel detail: draai het merkje eens om: I<3 I<3I<3!

Urbanista

De Zweden zijn tevens de trotse ontwerpers van Urbanista. Naast koptelefoons maken ze ook vouwfietsen en… boodschappentrolly’s. Dat klinkt alles behalve sexy, maar daar hebben ze dan natuurlijk de koptelefoon voor. Vier verschillende om precies te zijn. De in-ears London en Gothenburg en de on-ears Copenhagen en Los Angeles. Bijna alle types kun je in opvallende kleuren vinden. Wie wil er nou niet gezien worden met een knalroze Copenhagen? De opvouwbaarheid en rigiditeit van de beugel van deze on-ear is erg goed. Misschien wel iets te goed, waardoor je oren na verloop van tijd platgedrukt worden. Maar de audio is prima. Kortom: wie hip wil zijn en een goede sound wil horen moet pijn lijden. De kleinere en met wit en zwart minst opvallende is de Gothenburg. En dat is gelijk ook de enige in-ear die ik absoluut afraad. Slechte pasvorm, matig geluid, goedkoop ogend.. en dat terwijl deze toch nog 29,- moet kosten. Dan nog liever 10 goedkope in-ears van van de Flying Tiger.

Jays

vJays (c) www.napthineporter.com

Je ziet ze nog niet vaak, maar Jays is zeker een koptelefoonmerk dat je een keer in de vergelijking moet meenemen. Ik ontdekte ‘m in een electronica-zaak in Trondheim, maar bij thuiskomst bleken ze ook in Nederland in menig webstore te koop. Jays is eveneens Zweeds design maar dan minder kleurrijk: je hebt zwart en je hebt wit. Waar ze wel veel keus in hebben, zijn de in-ears. a-Jays (One, Four, Five), d-Jays, q-Jays en t-Jays. Van standaard tot mini tot professioneel: Jays heeft iets om in je oor te steken. Toch liever een beugel over je hoofd? Dan hebben ze de c-Jays die je met drie verschillende oorkussens (!) naar eigen inzicht op je hoofd kan zetten.

Bang & Olufsen of Denmark

Bang & Olufsen zit eigenlijk al in het (te) dure segment maar mag voor liefhebbers van design natuurlijk niet ontbreken. Voor € 120,- kun je het instapmodel de ‘Form 2‘ in je bezit krijgen. De ‘Form 2‘ is ongelooflijk licht (86g), is verkrijgbaar in meerdere kleuren en heeft een iets minder hoekige beugel dan zijn illustere voorganger: de ‘Form1‘. Het geluid is, naar wat ik uit diverse recensies las, goed, maar je betaalt bij B&O duidelijk ook voor het ontwerp. De nieuwste B&O-in-ear H3 is nog niet beschikbaar. Het prijskaartje wel: slechts een kleine € 250,-.

HEAD. WOOD. PHONES.

Van de eerste en voor zover ik weet enige “Norwegian-made” koptelefoon zijn vooralsnog alleen prototypes gemaakt. Maar daar kan verandering in komen. De 19-jarige Anders Fougner is de ontwerper van de ‘Head.Wood.’  Een onconventionele hoekige houten koptelefoon! Op zich natuurlijk geen raar idee gezien de bosrijke Noorse natuur, en een stuk lichter en comfortabeler dan wanneer hij er een had ontworpen met Noorse rots. Op het eerste oog lijkt ook de houten variant niet erg prettig. De oplossing die hij daarvoor bedacht is een custom made koptelefoon. Zover is het overigens nog niet. Middels crowdfunding probeert Anders (t/m 9 juli ’13) zijn project van de grond te krijgen. Giften van € 2,- tot € 10,- geven kans op het daadwerkelijk winnen van zo’n opvallende koptelefoon. Maar je kunt er natuurlijk ook een bestellen voor € 165,-. Dat hij er zelf ook zijn bedenkingen over heeft hoor je in zijn promotie-video.

Conclusie?

Een eindoordeel geven over een toch best persoonlijk muziekaccessoire is lastig. Mijn oren, geluidsperceptie en muziekkeus zijn tenslotte niet die van een ander. Er is een ruime keus: kleur, vorm, merk, pasvorm, geluid (!). De definitieve keuze moet je zelf maken. Ik ben persoonlijk design,- en geluidtechnisch het meeste weg van in-ears en on-ears van AiAiAi (PX0 en Tracks). Een goede tweede on-ear is de vJays. Maar zelf kijken, luisteren, uitproberen is natuurlijk de beste methode om de perfecte koptelefoon voor jezelf te vinden. Saillant detail: in Scandinavie (b)lijken ze zelf vaak de Amerikaanse Koss Porta-Pro te gebruiken.

Meer info over bovengenoemde koptelefoons of Kopen?

AiAiAi / Urbanears / Urbanista / Jays / B&O / Wood. Head.